Życie warte przeżycia
Wyobraź sobie, że masz ocenić wartościowość swojego życia na skali 0-10. 0 oznacza zupełną porażkę, natomiast 10 to bogate, pełne życie. Na ile oceniasz swoje życie teraz? Jeśli nie jest to 10, to czego brakuje Ci do tego, by mogło tak być? To wszystko co przyszło Ci do głowy w tym momencie to wartości ważne dla Ciebie. Może być to na przykład lepsze zdrowie, grubszy portfel, więcej spotkań z przyjaciółmi. Zastanów się, na które z tych rzeczy, które podsunął Ci Twój umysł masz wpływ? Często te wartości, na które wskazują pacjenci to obszary, którymi chcą zająć się podczas terapii. Jedna z najbardziej znanych terapeutek na świecie Marsha Linehan za cel terapii uważa stworzenie „życia wartego przeżycia”, czyli właśnie opartego na ważnych dla pacjenta wartościach.
Czy potrzebuję terapii?
Z moich doświadczeń wynika, że pacjenci jeszcze zanim trafią do gabinetu zastanawiają się czy jest sens zgłaszać się na terapię. Myślę, że ważną kwestią w tym względzie jest motywacja. Czy to pacjent sam chciał się na nią zgłosić czy jest to bardziej życzenie osób bliskich? Bywa, że ktoś przychodzi do terapeuty namawiany przez rodzinę/partnera, ale sam nie ma poczucia, że potrzebowałby takiej formy wsparcia. Wówczas warto rozważyć z terapeutą sens takiego rozwiązania. Może być to bowiem źródło frustracji zarówno dla pacjenta jak i terapeuty.
Podczas pierwszych spotkań terapeuta poznawczo-behawioralny ocenia czy jest w stanie pomóc pacjentowi za pomocą metod terapeutycznych a także wraz z pacjentem stawia sobie cele terapeutyczne.
Gdzie szukać pomocy?
Pacjenci mają często trudność z odróżnieniem psychologa, psychoterapeuty i psychiatry.
Psycholog– to magister psychologii, może udzielać pomocy psychologicznej- w gabinecie raczej nie koncentruje się na terapii, bardziej na rozwiązaniu problemów, wsparciu w kryzysie, edukuje.
Psychoterapeuta– nie musi być psychologiem. Jego bazowe wykształcenie to często psychologia, ale także pedagogika, medycyna, pielęgniarstwo. Poza studiami magisterskimi na wymienionym wyżej kierunku odbył czteroletnie szkolenie psychoterapeutyczne, a więc jest powinien mieć więcej narzędzi do pracy z zaburzeniami psychicznymi czy innym trudnościami pacjenta.
Psychiatra– lekarz z ukończoną specjalizacją w zakresie psychiatrii. Na podstawie przeprowadzonego z pacjentem wywiadu może wdrożyć leczenie farmakologiczne. Zdarza się jednak, że zaleca psychoterapię lub połączenie farmakologii z terapią. Czasem to psycholog/ terapeuta ocenia czy wskazana byłaby konsultacja z lekarzem.
Na co uważać?
W Polsce ustawa o zawodzie psychoterapeuty nie jest uregulowana. Oznacza to w praktyce, że zdarza się (niestety dość często) , że osoba podająca się za psychoterapeutę wcale nim nie jest. Zawsze warto więc sprawdzić wykształcenie osoby, do której się udajemy- można zapytać jakie szkolenie ukończył specjalista. Można poprosić o pokazanie certyfikatu pscyhoterapeuty (może być on także udostępniony na stronie internetowej). Psychoterapeuta w trakcie szkolenia także może przyjmować pacjentów. Warto zwrócić także uwagę czy specjalista poddaje swoją pracę superwizji. Oznacza to, że konsultuje się z bardziej doświadczonym specjalistą, co jest wskazane i etyczne w wykonywaniu tego zawodu.
Psychoterapia w Polsce
Istnieje wiele podejść terapeutycznych, co oznacza, że każdy terapeuta ma swoje sposoby leczenia. Od tego podejścia zależeć może także długość terapii (króko lub długoterminowa). Psychoterapia dostępna jest w wielu Poradniach Zdrowia Psychicznego na NFZ, ale także prywatnie.
Nigdy nie jest "za późno"
Czasem słyszę od pacjentów: „Żałuję, że nie trafiłam tu szybciej”, „Gdybym przyszła do Pani kiedyś, to pewnie nie miałabym teraz tej depresji”. Wracanie do przeszłości, której nie możemy zmienić dodaje nam tylko bólu i cierpienia. Skupiam się z pacjentami na tym, co mogą zmieniać „tu i teraz”. Kończąc, zacytuję więc terapeutkę Alice Miller:
„Żadna droga w moim życiu nie była tak długa jak ta, która miała mnie zaprowadzić do mnie samej.”
oraz Virginię Satir:
„Życie nie toczy się tak, jak powinno, ale jest takie jak jest. Sposób w jaki sobie z tym radzisz, stanowi całą różnicę. „